Festiwal Fabuły: Piotr Sommer

W czwartkowe popołudnie gościem Festiwalu Fabuły był Piotr Sommer, świetny poeta, tłumacz, redaktor antologii „O nich tutaj (książka o języku i przekładzie)”.

Zagadnienia wybrzmiewające w podtytule zbioru tekstów z „Literatury na Świecie” stały się głównym tematem rozmowy prowadzonej przez Krzysztofa Hoffmanna i Weronikę Szwebs.

POTĘGA ZASMAKOWANIA

W słynnym wierszu Zbigniewa Herberta „Potęga smaku”, do którego podczas spotkania odwoływał się Piotr Sommer, tytułowa potęga jest właściwością przynależącą do wybranych. Wyższość kryjąca się w herbertowskiej wizji smakowania piękna może, według Sommera, powodować zatratę „zmysłu udziału”, charakterystycznego, na przykład, dla wierszy Wisławy Szymborskiej. Piotr Sommer uznał, że „oderwana od swego historycznego kontekstu i pełna samozadowolenia” metafora smaku może zamienić się w ścianę, czyli barierę powstającą między odbiorcą a dziełem, z góry uznawanym za wytwór kultury wysokiej i wymagającym odpowiedniego gustu.

Kategoria smaku posłużyła rozmówcom do opisu samej antologii, którą Krzysztof Hofmann uznał za „niezwykle smakowitą” i pełną „wysmakowanych tekstów”. Sommer zaś komentował „smakowite” ilustracje zawarte w książce, będące efektem „wieloletniego ćwiczenia gestów ikonograficznych”. Twórcze podpisy pod ilustracjami są dla niego odzwierciedleniem pracy tłumacza, który czasami musi „przekuwać balona solenności” czy „odsemantyzować” piktogramy z ich pierwotnego kontekstu.

CO LATA W POLSZCZYŹNIE?

Dla Sommera teksty zawarte w „O nich tutaj” są, przede wszystkim, „praktyką używania teorii”. Jako redaktorowi zależało mu, aby język szkiców w fascynujący sposób zdawał relację z tego, jak wygląda praktyka.

Czym jest przekład? Zapytany przez Krzysztofa Hoffmanna, czy posiada własną metaforę przekładu, Sommer odpowiedział przecząco. Mówił, iż interesuje go przede wszystkim, co obcy tekst wnosi do polszczyzny, jak obca fraza „w polszczyźnie lata”. Podczas spotkania gość najwięcej uwagi poświęcił nie tyle samemu przekładowi, ile językowi krytyki literackiej, który, według niego, szybko się anachronizuje, ponieważ autorzy „nie mają ochoty mówić od siebie”, a ich wypowiedzi są „podszyte watoliną teorii”. W Polsce według Piotra Sommera, jeśli pisze się krytycznie, to zwykle za pomocą eufemizmów.

ZUZANNA PAWLAK

PIOTR SOMMER (ur. 1948) – poeta, tłumacz współczesnej poezji anglosaskiej, krytyk; redaktor naczelny „Literatury na Świecie” (od 1994 r.) Opublikował kilkanaście książek poetyckich i krytycznoliterackich, autor antologii, m.in. „Antologia nowej poezji brytyjskiej”, „O krok od nich. Przekłady z poetów amerykańskich”. Laureat wielu nagród, wśród których są: Nagroda im. Barbary Sadowskiej, Nagroda Kościelskich (1988) i Nagroda Poetycka Silesius za całokształt twórczości (2010). Mieszka pod Warszawą.

Festiwal Fabuły dzień czwarty. „O nich tutaj”. Piotr Sommer Prowadzenie: Weronika Szwebs, Krzysztof Hoffmann. Centrum Kultury ZAMEK 14.10.16. Zobacz także: FESTIWAL FABUŁY 2016 – PROGRAM

Drukuj