Festiwal Fabuły: Krzysztof Środa
12 października 2016
Krzysztof Środa jest nie tylko filozofem w podróży, jak sugeruje tytuł pierwszego spotkania w ramach tegorocznego Festiwalu Fabuły, ale także bardzo uczciwym pisarzem. A przynajmniej tak twierdzi.
̶ Literatura, która bierze się jedynie z doświadczenia autora jest bezwartościowa, zwyczajnie niegrzeczna. Pisarz musi wykonać dla czytelnika pracę, wybrać to, co najlepsze, by ten wiedział, po co czyta ̶ przekonywał pierwszego dnia Festiwalu Fabuły Krzysztof Środa.
Wynikiem tej pracy jest nowa książka „Las nie uprzedza”, wokół której toczyła się rozmowa podczas spotkania z pisarzem w Centrum Kultury ZAMEK.
27 DROBNYCH HISTORII O LĘKU
Najnowsza książka Krzysztofa Środy „Las nie uprzedza” (Wydawnictwo Czarne 2016) określona została jako zbiór historii dotyczących przede wszystkim lęku. Lęku przed tym, co kryje ludzka natura. Bo czy istnieją granice, których człowiek nie przekroczy? Wojny, morderstwa, akty terroru. Sprawy wielkie i te mniejsze ̶ w nich objawia się natura zła. By ją ukazać, Środa uważnie patrzy i słucha. I opisuje.
Krzysztof Środa jest przede wszystkim wnikliwym obserwatorem ̶ ludzi i zwierząt, dobra i zła, Maroka i Kaukazu, tego, co dalekie i bliskie. Jego krótkie historie, frapujące pocztówki z egzotycznych podróży, nie są bowiem niczym innym niż próbą zrozumienia. A zrozumieć Środa chce wszystko ̶ świat, drugiego człowieka, siebie samego. By tego dokonać nie można jedynie mówić, trzeba przede wszystkim słuchać. I to nie tylko tego, co przyjemne, ale właśnie tego, co na pierwszy rzut oka wydaje się absolutnym szaleństwem.
Środzie najlepiej obserwuje się z dystansu, w trakcie podróży. W „Las nie uprzedza” bohater nie jest sam, towarzyszy mu – po pierwsze – dwójka Czeczenów, którzy, jak twierdzi pisarz, indukują w nim swój własny lęk, a po drugie pojawia się również inteligentny i zupełnie nowoczesny (choć nie tak młody!) facet, z którym każdy chętnie w podróż by się wybrał ̶ Jan Potocki.
Czy książka o śmierci, złu i lęku przed tym, co człowiek potrafi zgotować innym, może być nie tylko przerażająca, ale i inspirująca? Jeśli pójdziemy za Środą, odpowiedź musi być pozytywna. Pisarz na spotkaniu z czytelnikami mówił: – Jeśli chcę pisać o tym, co w człowieku złe, to nie mogę nie przywołać oprócz tego zła również dobra, które objawia się w delikatności, w trosce o drugiego człowieka.
Festiwal Fabuły 2016 rozpoczynamy więc pełni nadziei.
DOMINIKA GRACZ
KRZYSZTOF ŚRODA (ur. 1959) – pisarz, tłumacz, historyk filozofii. Pracował w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, przełożył kilkanaście książek – większość na temat spekulacji giełdowej. Autor „Niejasnej sytuacji na kontynencie”, „Projektu handlu kabardyńskimi końmi”, „Podróży do Armenii i innych krajów z uwzględnieniem najbardziej interesujących obserwacji przyrodniczych”, laureat Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii eseistyka (2007). Jego najnowsza książka „Las nie uprzedza” ukazała się w sierpniu 2016.
Festiwal Fabuły dzień pierwszy: Filozof w podróży. Krzysztof Środa. Prowadzenie: Marcin Jaworski, Centrum Kultury ZAMEK 11.10.16. Zobacz także: FESTIWAL FABUŁY 2016 – PROGRAM